Khi nghĩ đến kiến trúc đình làng, người ta sẽ nghĩ ngay đến sự mộc mạc, giản dị và yên bình dưới gốc cây cổ thụ, ao hồ. Đúng vậy, và nét kiến trúc này còn tồn tại đến ngày nay, và ứng dụng để xây dựng công trình đình làng tương tự.
Ý nghĩa đình làng Việt
Trong tiềm thức của mỗi người dân Việt Nam, đình làng là nơi thờ thành hoàng làng, người có công lập làng xã. Và là nơi lưu giữ những lễ nghi, thờ cúng xa xưa.
Bắc bộ là nơi có nhiều ngôi đình nhất hiện nay, phải kể đến như đinh Thụy Phiêu (Ba Vì),. Đình Là (Thường Tín), đình Lỗ Hạnh (Bắc Giang). Theo nghiên cứu, thì chúng được xây dựng từ thế kỷ XIV-XVI, khi nền kinh tế đất nước có sự phát triển, và chứng tỏ tầm quan trọng của làng xã, đối với sự hưng thịnh của một quốc gia.
Đặc điểm kiến trúc đình làng
– Được làm bằng gỗ, kiểu nhà sàn, hoặc phân chia gian nhà
– Đình nằm trên một khu đất rộng rãi, lợp ngói, kiểu mái xòe đẹp mắt, ôm lấy làng xã. Dẫu vậy, trông mái không hề nặng nhờ đầu mái cong lên phía trên bay bổng.
– Những bức hoành phi, cây đối, tượng, chạm khắc trang trí…như đang kể lại sự tích lập công, giữ nước của các vị anh hùng dân tộc.
– Một số hình khối chạm khắc mang ý nghĩa cuộc sống thường nhật như cô thôn nữ, ông già ngồi uống trà, đánh cờ, bát tiên…Với mong muốn có một cuộc sống ấm no, thanh bình.
– Trong kiến trúc đình làng, các nghệ nhân có cơ hội để được tỏa sáng, thăng hoa, khi không hề câu nệ các lễ tiết nho giáo, lễ nghi đặt điều.
– Vật liệu sử dụng đó là ngói đỏ tươi, gạch nung, đá tổ ong…Có rất nhiều ở bắc bộ xưa. Các cột trụ vững chãi để nâng đỡ mái cũng bằng gỗ nguyên khối. Nên công trình tồn tại được qua hàng trăm năm, và chỉ cần tu sửa một chút vì vẫn giữ nguyên được những giá trị của nó.
– Có một khoảng sân rất rộng ở giữa để người dân tụ tập, sinh hoạt và vui chơi, làm lễ trong những ngày lễ, tết.
– Đình làng thường gắn với cây đa – và đã trở thành biểu tượng của làng xã Việt Nam cho đến ngày này.
Hiện nay, đình làng Việt không gói gọn trong làng xã. Mà còn là nơi để khách tham quan tứ phương đến bái lễ, vui chơi và ngắm nhìn nét kiến trúc độc đáo. Và cũng là nơi để hiện thực hóa những mô tả có trong trang sách. Nhìn thấy một kiến trúc đình làng có thật ở ngoài đời.
Việc xây dựng tất nhiên cũng đi theo sự ảnh hưởng của các yếu tố hiện đại. Tuy nhiên, dân tộc ta vẫn gìn giữ được những nét đẹp văn hóa cổ truyền. Và chắc chắn sẽ còn mãi với thời gian.
>> Tham khảo thêm Tìm hiểu kiến trúc đình chùa của Việt Nam